KANT IN HET BUITENLAND

Pierre Varenne en het pure van hedendaagse kant
Pierre Varenne uit Héry (Fr) , zo’n 14 km ten Noorden van Auxerre, doet de hedendaagse kant alle eer aan. Als onderwijzer was hij altijd gepassioneerd door teken- en schilderkunst, maar sedert zo’n 16 jaar is hij in de ban van de kantkunst. Zijn echtgenote Françoise is kantwerkster en terwijl hij haar observeerde ontrafelde hij theoretisch de technische mogelijkheden en ontdekte dat het niet zozeer de complexiteit van de techniek was die hem boeide, maar vooral de mogelijkheid om die techniek te gebruiken als expressiemiddel.

In het prille begin creëerde hij composities met de basisslagen. Hij perfectioneerde zich in de techniek, hoewel het nooit zijn bedoeling is geweest om een specialist terzake te worden.
“De emoties zijn altijd sterker als je het onnodige uit een creatie laat en terug gaat naar soberheid en eenvoud. Ik gebruik heel weinig verschillende slagen in één werk. Ik voel me meer thuis in een romaanse kerk dan in een barok paleis. Ik wantrouw het spectaculaire en het gecompliceerde.”
Pierre Varenne zoekt ook niet systematisch naar vernieuwing. Vernieuwing is geen  synoniem van revolutionair. De traditionele techniek overboord gooien en zich vergooien aan zotte improvisatie verbergt vaak een gebrek aan inspiratie.
“Als ik nu kunstslagen gebruik of nieuwe gronden, verschillende gekeurde draden of het witte vlas, het is om een sensatie uit te drukken, een impressie en niet om de aandacht te trekken”.

In zijn notaboekjes noteert hij technische details, specifieke effecten die hij zag in oude of nieuwe kant en die het resultaat zijn van onderzoek. Het gaat hier om het reliëf dat gecreëerd wordt door aaneengesloten draden, de diepte door verschillende draaddiktes, de beweging van draden met verschillende spanningen. Een eenvoudig technisch detail kan aan de basis liggen van een nieuw project. Maar doorgaans is een beeld dat opgeroepen wordt in de tuin, op straat, in de keuken, de basis van een nieuwe creatie. De vorm van een boom, een muur opgebouwd uit stenen, een licht- en schaduwspel op het gordijn. Het is niet de bedoeling dat de muur, de boom of het gordijn herkend worden.
“Ik wil enkel een structuur, beweging, een licht- en schaduwspel tonen. Het is niet het beeld op zich dat ik wil tonen, enkel wat het diep in mij teweeggebracht heeft.  Het abstracte geeft in dit opzicht veel meer mogelijkheden dan het figuratieve, zowel voor diegene die creëert als voor de toeschouwer. Daarom geef ik mijn werken nooit titels”.

Voor Pierre Varenne is de expressie belangrijker dan het esthetische. De originaliteit van een hedendaagse kant kan niet los gezien worden van de persoonlijkheid van de kunstenaar die, als hij eerlijk is, toont wat hem beroert, zijn verlangens, zijn dromen, zijn leven, zijn visie op de wereld. Een kant kan mooi zijn, flatterend, maar Pierre houdt meer van verontrustend of rustgevend, van geweldig of zot, van zuivere eenvoud, van het strakke maar speelse in de compositie en de kleur, maar hij houdt vooral van oprechtheid. Daarom is zijn werk van een ongekende puurheid en is het zo sterk en aangrijpend.

Martine Bruggeman